Πόσο παλαιό είναι πραγματικά το τατουάζ; Γνωρίστε τον Ötzi, τον άνθρωπο των πάγων!

Η σημερινή εποχή πολύ πιθανών να αποτελεί την εποχή που αντιπροσωπεύει την μεγαλύτερη ιστορικά εξάπλωση του τατουάζ. Αν σκεφτούμε πως μέχρι πρόσφατα στη χώρα μας, ήταν ένα ταμπού με ρίζες βαθιά απλωμένες μέσα στην αντίληψη των ανθρώπων, κυρίως γενιάς δεκαετίας '50-'70 (με κριτήρια πρόσφατα και γνωστά στη σημερινή ημερομηνία και γενιά), δεν θα μπορούσαμε ποτέ να πιστέψουμε εύκολα πώς σήμερα 7 στα 10 ενήλικα άτομα που συναντάμε έχουν τουλάχιστον ένα τατουάζ. Το ερώτημα είναι : μπορεί άραγε η πραγματική ηλικία ύπαρξης της κουλτούρας της δερματοστιξίας να απενοχοποιήσει πλήρως αυτή την ιδιαίτερη ανθρώπινη τάση; Ας πλησιάσουμε λοιπόν όσο μπορούμε.

Κάπου στο μεταξύ της χαλκολιθικής περιόδου (3500 π.Χ. - 1500 π.Χ.) θεωρείται πως ζούσε ο Ötzi, γνωστός και ως the Iceman, the Similaun Man, the Man from Hauslabjoch, the Tyrolean Iceman, and the Hauslabjoch mummy. Βρέθηκε τον Σεπτέμβριο του 1991 από δύο γερμανούς τουρίστες (Helmut και Erika Simon) σε υψόμετρο 3210 μέτρων πολύ καλά διατηρημένος μέσα στον πάγο ενός παγετώνα των Άλπεων του Τυρόλου (Ötztal Alps), στα σύνορα Αυστρίας και Ιταλίας και είναι η αρχαιότερη φυσικώς διατηρημένη μούμια που βρέθηκε ποτέ στην Ευρώπη. Υπολογίζεται ότι εν ζωή, ήταν ηλικίας περίπου 45 ετών, ύψος 1.65μ, βάρους 50 κιλών και έχει προσφέρει μια άνευ προηγουμένου εικόνα των Χαλκολιθικών ευρωπαίων ή ευρωπαίων της εποχής του ορείχαλκου. Πλησιέστερη αποδιδόμενη αιτία θανάτου του, είναι η αιμορραγία. Για όποιον ενδιαφέρεται, το μουσείο της Ιταλίας South Tyrol Museum of Archaeology, εκθέτει το σώμα του και τα υπάρχοντά του.

Ο άνθρωπος των πάγων λοιπόν, Ότζι, βρέθηκε να έχει συνολικά 61 τατουάζ (soot tattoos)αποτελούμενα απο 19 ομάδες μαύρων γραμμών εύρους 1 έως 3 χιλιοστών σε πάχος και 7 έως 40 χλιοστά σε μήκος. Περιλαμβάνουν ομάδες παράλληλων γραμμών να διασχίζουν κατά μήκος το κορμί του και στις δυό πλευρές της οσφυϊκής σπονδυλικής στήλης του καθώς και ένα σταυρωτό σημάδι πίσω από το δεξί του γόνατο και τον δεξιό αστράγαλο και παράλληλες γραμμές στον αριστερό του καρπό. Η μεγαλύτερη συγκέντρωση τέτοιων σημαδιών βρέθηκαν στα πόδια του όπου όλα μαζί προβάλλουν 12 ομάδες γραμμών. Μια μικροσκοπική εξέταση δειγμάτων από αυτά τα τατουάζ, αποκαλύπτουν ότι προέκυψαν από χρώμα που παρήχθη απο στάχτη εστίας φωτιάς ή από μορφή άνθρακα (Soot). Η ραδιολογική εξέταση στα κόκκαλά του δείχνει φθορές απροσδιόριστης αιτίας αλλά συσχετιζόμενες με τα ταττουάζ. Βρέθηκαν επίσης παθήσεις όπως οστεοχόνδρωση και ελαφριάς μορφής σπονδύλωση στην οσφυϊκή σπονδυλική στήλη και εκφυλισμός στο δεξί γόνατο και ειδικότερα στους τένοντες των αστραγάλων. Εικάζεται λοιπόν πώς αυτά τα τατουάζ σχετίζονται με θεραπείες για ανακούφιση από τους πόνους που ένιωθε, θεραπείες όμοιες με την πιεσοθεραπεία και με τον βελονισμό. Μιλάμε λοιπόν για 2000 χρόνια πριν τη γνωστή χρήση της συγκεκριμένης μεθόδου στη Κίνα. Πρόσφατη έρευνα σε αρχαιολογικά στοιχεία για αρχαία τατουάζ επιβεβαιώνει πως ο Ότζι είναι ο αρχαιότερος άνθρωπος με τατουάζ που έχει ανακαλυφθεί.

Τα Soot Τattoos, σαν συνηθέστερο για την εποχή μας φαινόμενο είναι μια δερματική κατάσταση που υποδεικνύει κάταχρηση ναρκωτικών ουσιών, μια κατάσταση που προκαλείται από ενέσεις με υπολείμματα άνθρακα μετά από κάψιμο της άκρης της βελόνας. Θεωρείται η αρχαιότερη μορφή τατουάζ και οι ερευνητές, μετά τον Ότζι, θεωρούν ότι τα Soot Τattoos εξυπηρετούσαν ιατρικούς σκοπούς και όχι αισθητικούς. Να σημιεωθεί πως σήμερα, περίπου 5300 χρόνια μετά από τον άνθρωπο των πάγων, τα Soot Τattoos χρησιμοποιούνται ακόμα σε κάποιες χώρες.